- صبغه ديني و تقدس ازدواج
ازدواج يک تقدسي دارد از نظر ادياني که حالا من مي شناسم. غالباً مراسم ازدواج، يک مراسم مذهبي است؛ مسيحيها آن را توي کليسا انجام مي دهند، يهوديها آن را در کنائسشان انجام مي دهند؛ مسلمانها هم اگرچه در مسجد انجام نمي دهند، اما اگر بتوانند، در مشاهد مشرفه، و الّا در ايام متبرک ديني و عمدتاً به وسيله رجال دين، اين را انجام مي دهند. رجل ديني هم وقتي براي ازداوج نشست، مبالغي دين بيان مي کند. بنابراين صبغه، کاملاً صبغه ديني است.(1)

- مهمترين فايده ازدواج
مسأله ازدواج و تشکيل خانواده در شرع مقدس امر بسيار مهمي است و فوايد بسياري هم دارد، اما مهم ترين فايده و هدف ازدواج عبارت است از تشکيل خانواده. نفس اين علقه زوجيت و تشکيل يک واحد جديد، مايه آرامش زن و مرد و مايه کمال و اتمام شخصيت آن ها است. بدون آن، هم زن و هم مرد، هر دو ناقصند. همه مسايل ديگر، فرع بر اين است. اگر اين کانون، سالم و پايدار باشد، هم روي آينده و هم روي همين وضع فعلي جامعه تأثير خواهد گذاشت.(2)

- اساس ازدواج در اسلام؛ سادگي
اساس ازدواج در اسلام بر سادگي است. در اوايل انقلاب نيز همين طور بود، منتها متأسفانه اين فرهنگ تکاثر و تفاخر و سرمايه داري، يک خرده کار را مشکل کرد. متأسفانه بعضي از مسؤولان هم با ازدواجهاي کذاييِ خانواده هايشان، مشکلاتي را درست کردند.(3)

- لزوم بناي زندگي بر سادگي و ساده زيستي
در همه امور زندگي تان، سادگي را رعايت کنيد. اولش هم از همين مراسم ازدواج است، از اين جا شروع مي شود. اگر ساده برگزار کرديد، قدم بعدي اش هم مي شود ساده و الا شما که رفتيد آن مجلس کذايي، مثل اعيان و اشرافهاي زمان طاغوت را درست کرديد، بعد ديگر نمي توانيد برويد توي خانه کوچکي، مثلاً با وسايل مختصري زندگي کنيد. اين جور نمي شود. ديگر چون خراب شده و از دست رفته است. از اول، پايه زندگي را براساس سادگي و ساده زيستي بگذاريد تا زندگي بر خودتان، بر کسانتان و بر مردم جامعه ان شاءالله آسان شود.(4)

- اساس خوشبختي در ازدواج؛ محبت، نه تشريفات
در ازدواج، اصل قضيه محبت است. دخترها و پسرها اين را بدانند. اين محبتي را که خدا در دل شما قرار داده، حفظ کنيد.(5) اين رابطه انساني، بر اساس محبت و رابطه عاطفي استوار است، يعني زن و شوهر بايد به هم محبت داشته باشند و همين محبت، همزيستي آن ها را آسان خواهد کرد، به پول و تشريفات و اين چيزها هم بستگي ندارد.(6) محبت، خانواده را پايدار مي کند، محبت مايه آبادي زندگي است. کارهاي سخت، به برکت محبت، براي انسان آسان مي شود.(7)
اين محبت زن و شوهر هم جزو محبت هاي خدايي است. اين از آن محبت هاي خوب است. هر چه بيشتر شود، بهتر است. زن و شوهر بايد به هم محبت بورزند، اين اساس خوشبختي است. خوشبختي در اين است که زن و شوهر همديگر را دوست داشته باشند.(8)

- عوامل زائل کننده جنبه قدسي ازدواج
ازدواج يک جنبه قدسي دارد؛ اين جنبه قدسي را نبايد از آن گرفت. گرفتن جنبه قدسي به همين کارهاي زشتي است که متأسفانه در جامعه ما رائج شده.
اين مهريه هاي سنگين به خيال اين که مي تواند پشتوانه حفظ خانواده و حفظ زوجيت باشد، تعيين مي شود، در حالي که اينجور نيست. حداکثر اين است که شوهر از دادن امتناع مي کند، مي برندش زندان؛ يک سال، دو سال زندان مي ماند. در اين اقدام، به زن چيزي نمي رسد؛ او بهره اي نمي برد، جز اين که کانون خانواده اش هم متلاشي مي شود. اين که در اسلام از حضرت امام حسين - عليه السّلام - نقل شده که فرمود: ما دخترانمان و خواهرانمان و همسرانمان را جز با مهرالسّنه عقد نکرديم، به خاطر اين است؛ و الّا مي توانستند. اين کم کردن، با يک محاسبه است. يا همين تشريفات زائد ازدواج، خرجهاي زياد، مجالس متعدد که واقعاً انسان دلش مي گيرد وقتي مي شنود.(9)

- عمده موانع ازدواج، موانع فرهنگي
عمده (موانع ازدواج)، موانع فرهنگي است؛ عادتها، تفاخرها، تکاثرها، چشم و هم چشميها، تجمل طلبي ها، اين ها است که يک مقدار نمي گذارد آن کاري که بايد انجام گيرد، صورت پذيرد. بايد شما و خانواده هايتان اين گره ها را باز کنيد. من از ازدواجهاي دانشجويي که هر سال برگزار مي شود، بسيار خشنود و خرسندم. اگر عادت کنند که ازدواجها را ساده، بي پيرايه و بي تشريفات انجام دهند، فکر مي کنم که بسياري از مشکلات حل خواهد شد.(10)

- انگيزه براي ازدواج
انگيزه براي ازدواج، بايد تبديل بشود به يک اقدام عملي، يعني ازدواج بايد تحقق پيدا بکند. اين که خداي متعال مي فرمايد: «اِن يَکونوا فُقَرآءَ يُغنِهِمُ اللهُ مِن فَضلِه»، اين يک وعده الهي است؛ ما بايد به اين وعده، مثل بقيه وعده هاي الهي که به آن وعده ها اطمينان مي کنيم، اطمينان کنيم. ازدواج و تشکيل خانواده، موجب نشده است و موجب نمي شود که وضع معيشتي افراد دچار تنگي و سختي بشود، يعني از ناحيه ازدواج کسي دچار سختي معيشت نمي شود، بلکه ازدواج ممکن است گشايش هم ايجاد کند.(11)

- اصرار پيامبر(ص) بر ازدواج زود جوانها
پيامبر اکرم(ص) اصرار داشتند جوان ها زود ازدواج کنند؛ چه دخترها و چه پسرها؛ البته با ميل خودشان و با اختيار خودشان، نه اين که ديگران برايشان تصميم بگيرند. ما هم بايد در جامعه خودمان، اين را رواج دهيم. جوان ها در سنين مناسب، وقتي از دوران جواني خارج نشده اند، در همان حال گرمي و شور و شوق بايد ازدواج کنند. اين برخلاف برداشت و تلقّي خيلي از افراد است که خيال مي کنند ازدواج هاي دوران جواني، ازدواج هاي زودرس است و ماندگار نيست، درست برعکس است. اين گونه ازدواج ها اگر درست صورت بگيرد، ازدواج هاي بسيار ماندگار و خوبي هم خواهد بود و زن و شوهر در چنين خانواده اي کاملاً با هم صميمي خواهند بود.(12)

- نگذاريد بالابودن سن ازدواج ادامه يابد
محيط دانشجويي محيط خوبي و مناسبي است براي زمينه سازي ازدواج. به نظر من بر روي مسأله ازدواج جوانها، خود جوانها، اولياي خانواده هايي که جوانها متعلق به آن ها هستند و مسؤولان ذي ربط مرتبط با دانشگاه، فکر کنند و تصميم بگيرند؛ نگذاريم سن ازدواج - که امروز متأسفانه بالا رفته؛ به خصوص در مورد دختران - ادامه پيدا بکند.(13)
بلاشک يکي از چيزهايي که باروري را محدود مي کند، بالارفتن سنّ ازدواج است؛ خب، اين يکي از کارهايي است که بايد در کشور فکر بشود. چرا سنّ ازدواج در کشور ما بالا رفته؟ مگر جوان هفده ساله، هجده ساله، نوزده ساله، احتياج ندارد به اطفاء نياز جنسي و غريزه جنسي؟ ما بايد به اين فکر کنيم.(14)

- آسان بگيريد، خداوند کفايت مي کند
جوان ها وقتي صحبت مي شود، مي گويند: اگر ازدواج کنيم، بعدش چه کار کنيم براي خانه، براي شغل؟ اين ها همان قيودي است که هميشه جلوي کارهاي اصلي و اساسي را مي گيرد. (خداوند) فرمود: «إن يکونوا فُقراءَ يُغنِهِم اللهُ مِن فضلِهِ»؛ يعني خداي متعال اين ها را کفايت خواهد کرد، ازدواج بکنيد. ازدواج در وضع معيشت آن ها، دشواري خاصّي به وجود نمي آورد، بلکه به عکس، خداوند آن ها را از فضلش غني هم مي کند. اين را خداي متعال فرموده است.
ما براي خودمان به قول معروف به جاي خرج، بَرج درست مي کنيم، اضافه هاي زندگي و نيازهاي کاذب به وجود مي آوريم. (در اين صورت) البته مشکل پيش مي آيد. (در اينجا) تقصير کيست؟ در درجه اول تقصير متمکّن است؛ آن کساني که امکانات دارند، سطوح را بالا مي برند، سطوحِ خواهش ها و توقعات و نيازهاي کاذب را بالا مي برند. بعد هم تقصير بعضي از مسؤولين است که بالاخره بايد بگويند، بايد وسايل را فراهم کنند، فراهم نمي کنند.(15)

- عقد اسلامي يا عقد جاهلي؟!
در ازدواج، شرع مقدس اسلام، قيودِ جاهلي و شرايط مرسوم بين جهّال را برطرف کرد و يک سلسله حرف ها و شرايط جديد و سنّت هاي تازه اي را پايه گذاري کرد، (اگر) ما کاري کنيم که عقد و ازدواجِ ما از آن چيزهايي که اسلام اِزاله کرده، دور و پاک باشد و به آن سنّت هايي که اسلام بنيان گذاري کرده است، آراسته و مزيّن باشد، عقد و ازدواجِ ما اسلامي خواهد شد و عقد بر اساس رضاي پيامبر اسلام(ص) و رهبر عظيم الشأن بشريت خواهد شد. اگر خداي ناکرده آن چيزهايي را که اسلام اِزاله کرد و بيرون ريخت، اين ها را ما در عقد ازدواج بياوريم، آن وقت عقد ما، عقد جاهلي خواهد شد. خودمان مسلمانيم، اسممان مسلمان است، امّا کارمان کار جاهليّت خواهد شد. اگر آن چيزهايي را که اسلام در کار ازدواج بنا گذاشت، اين را رعايت نکنيم، باز عقد، عقد اسلاميِ کامل نخواهد بود.(16)

- پيامد تشريفات زياد ازدواج؛ فساد اخلاق
متأسفانه اين پرداختن به تشريفاتِ ازدواج و مهريه هاي گران و جهيزيه هاي سنگين و مجالس آن چناني، خيلي اخلاق ها را فاسد کرده است.(17) هر چه مراسم را کمتر و و ساده تر بگيريم، بهتر است. بگذاريد آن کساني که ندارند، به ازدواج تشويق شوند و آن کساني که ندارند، مأيوس نشوند.(18) ساده برگزارکردن ازدواج - چه در مهريّه، چه در جهيزيّه و چه در مجلسِ عروسي - ننگ نيست.(19)

- مهريه و جهيزيه سنگين؛ مال دوران جاهليّت
خيال نکنيد آن وقت ها (دوران پيامبر(ص) مهريه زياد و سنگين يا جهيزيه زياد سرشان نمي شد، چرا آقا! آن وقت ها هم بعضي، از اين بي عقلي ها مثل بي عقلي هاي زمان ما را داشتند که مثلاً يک ميليون مثقال طلا مهريه دخترشان بکنند، درست مثل همين بي عقلي هايي که امروزه بعضي ها دارند. اين کارهاي مبالغه آميز، کار جُهّال است.(20)
مهريه سنگين مال دوران جاهليّت است. پيامبر اکرم(ص) آن را منسوخ کرد. پيامبر(ص) از يک خانواده اعياني است، خانواده پيغمبر(ص) تقريباً اعياني ترين خانواده قريش بودند. خود ايشان هم که رئيس و رهبر اين جامعه است، چه اشکالي داشت دختر به آن خوبي که بهترين دختران عالم است و خداي متعال او را «سيدة النّساء العالمين» قرار داد، «من الاوّلين و الآخرين»، با بهترين پسرهاي عالم که مولاي متقيان است، مي خواهند ازدواج کنند، مهريه ايشان زياد باشد؟ چرا ايشان آمدند و اين مهريه کم را قرار دادند که اسمش «مَهر السُّنَّة» است.(21)

- مانع طلاق؛ اخلاق اسلامي، نه مهريه سنگين
بعضي ها مي گويند: ما مهريه را سنگين مي کنيم براي اين که مانع طلاق بشويم، اين خيلي خطاي بزرگي است، هيچ مهريه سنگيني مانع از طلاق نمي شود و نشده است. آن چيزي که مانع طلاق مي شود، اخلاق و رفتار و رعايت موازين اسلامي است.(22)

- مهريه، نه معامله
مهريّه هر چه کمتر باشد، به طبيعت ازدواج نزديک تر است، چون طبيعت ازدواج معامله که نيست، خريد و فروش که نيست، اجاره دادن که نيست؛ زندگي دو انسان است. اين ارتباطي به مسائل مادي ندارد، ولي شارع مقدّس يک مهريّه اي را معين کرده که بايد يک چيزي باشد، اما نبايد سنگين باشد، بايستي عادي باشد؛ جوري باشد که همه بتوانند انجام بدهند.(23)

- عزت دختر؛ به اخلاق، نه به مهريه و جهيزيه زياد
جهيزيه براي دختر، مايه عزت نيست؛ عزت دختر به اخلاق او، به رفتار و شخصيت خود او است. بعضي از خانواده هاي عروس، خودشان را اذيت مي کنند و به زحمت مي اندازند و اگر پول هم ندارند، به زور پول تهيه مي کنند، اگر پول دارند، زيادي خرج مي کنند، براي اين که يک جهيزيه پر زرق و برقي را مثلا در اختيار دخترشان بگذارند.(24)

- به خاطر تفاخر و تنافس!!!
مي گويند: جهيزيه ما اين چيزها را داشت، آيا جهيزيه دختر شما هم اين ها را دارد؟! تفاخر و تنافس! يا مثلا مي گويند که ما عقدمان را در فلان سالن گرفتيم. البته حالا که متأسفانه مرسوم شده است در هتلها مي گيرند که کار بسيار بدي است. حتي گاهي شنيده يا ديده مي شود بعضي افرادي هم که از آن ها توقع نيست، براي تفاخر به همديگر، مراسم عقد خود را در هتلها و سالنها مي گيرند! نه، مراسم عقد را در اتاق خانه و حياط منزل خودتان يا همسايه تان بگيريد و مردم را دعوت کنيد، همين طور که هميشه بوده است. اين گونه محيطها، يک محيط انس خانوادگي است.(25)

- لزوم نقض عملي سنتهاي غلط در مورد ازدواج
بعضي از تصورات و سنتهاي غلط در مورد ازدواج وجود دارد که اين ها دست وپاگير است، مانع از رواج ازدواج جوانها است؛ اين سنتها را بايد عملاً نقض کرد. شما که جوانيد، مطالبه گريد، پرنشاطيد، پيشنهادکننده نقض خيلي از عادتها و سنتها هستيد، به نظر من اين سنتهاي غلطي را هم که در زمينه ازدواج وجود دارد، بايستي شماها نقض کنيد؛ اين هم يک مسأله است که من تأکيدِ آن را لازم مي دانم.(26)

- لزوم گفتمان سازي
تشکيل خانواده و ازدواج يک فرهنگ است، تعداد فرزندان يک فرهنگ است، اگر در اين چيزها بينش مردم و جهت گيري مردم، جهت گيري درستي باشد، زندگي در جامعه جوري خواهد شد؛ اگر خداي ناکرده جهت گيري غلط باشد، زندگي جوري ديگري خواهد شد؛ خداي ناکرده به همان بلايي مبتلا خواهيم شد که امروز کشورهايي که خانواده را و بنيان خانواده را ويران کردند و شهوات را به راه انداختند - «وَاتَّبِعوُا الشَّهَواتِ فَسَوفَ يَلقَونَ غَيّا» - به آن سرنوشت دچار شدند.(27) اين ها از آن مواردي است که گفتمان سازي مي خواهد. خانمهاي مؤثر، آقايان مؤثر، اساتيد دانشگاه، روحانيون، به خصوص صدا و سيما و رسانه ها بايد در اين زمينه ها کار کنند؛ اين را از اين حالت بيرون بياورند.(28) 

........................

1) 14/10/1390
2) 10/2/1376
3) 9/12/1379
4) 13/6/1374
5) 17/10/1374
6) 9/4/1375
7) 30/7/1376
8) 19/1/1377
9) 14/10/1390
10) 9/12/1379
11) همان
12) 23/12/1379
13) 1/5/1393
14) 8/8/1392
15) 28/6/1379
16) 22/1/1374
17) 13/6/1374
18) 24/9/1371
19) 18/9/1375
20) 12/11/1372
21) 28/2/1374
22) 2/9/1373
23) 18/05/1374
24) 28/12/1377
25) 20/4/1370
26) 1/5/1393
27) 1/1/1393
28) 14/10/1390

انتهاي پيام/گ